Hội nghị của Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới tại Thái Lan: Cập nhật những tiến bộ mới trong điều trị và dự phòng đái tháo đường

Vừa qua, Hội nghị khoa học thường niên của Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF) đã diễn ra tại Bangkok, Thái Lan, quy tụ hàng nghìn chuyên gia, nhà khoa học và bác sĩ đến từ khắp nơi trên thế giới. Sự kiện được xem là một trong những diễn đàn quan trọng nhất trong lĩnh vực nội tiết – chuyển hóa, với mục tiêu cập nhật những tiến bộ trong chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh đái tháo đường.

Đoàn chuyên gia Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã tham dự Hội nghị trong đó có PGS.TS.BS.Phan Hướng Dương – Phó Giám đốc Bệnh viện, cùng các bác sĩ chuyên môn nhằm tiếp cận những thông tin mới nhất phục vụ công tác điều trị và quản lý bệnh nhân trong nước.

Tình hình dịch tễ đáng báo động

Theo Báo cáo mới nhất từ IDF, năm 2024 ghi nhận khoảng 589 triệu người trưởng thành đang sống chung với bệnh đái tháo đường, trong đó gần một nửa chưa được chẩn đoán. Đáng lo ngại hơn, 1,1 tỷ người khác đang trong tình trạng rối loạn dung nạp glucose hoặc tăng đường huyết lúc đói, có nguy cơ cao tiến triển thành đái tháo đường týp 2 (T2DM). Dự báo, con số này có thể lên đến 853 triệu người vào năm 2050 nếu không có can thiệp hiệu quả​.

• Cứ 9 người trưởng thành thì có 1 người (20–79 tuổi) trên toàn cầu đang sống chung với bệnh đái tháo đường, tương đương 589 triệu người năm 2024.
• Dự kiến đến năm 2050, số người mắc bệnh sẽ tăng lên 852,5 triệu người, tương đương mức tăng 45%.
• 40% người mắc đái tháo đường chưa được chẩn đoán (khoảng 252 triệu người).
• Có 1 trên 4 người trên 65 tuổi mắc bệnh.
• 11,9% tổng chi tiêu y tế toàn cầu (hơn 1.000 tỷ USD) được dành cho điều trị đái tháo đường.
• 3/4 số người mắc đái tháo đường sống ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
• Năm 2024, có 3,4 triệu ca tử vong do đái tháo đường.

Dự báo đến năm 2050, nhiều khu vực sẽ chứng kiến mức tăng vượt bậc:

• Châu Phi tăng 142% (từ 24,6 lên 59,5 triệu người).
• Trung Đông và Bắc Phi tăng 92%.
• Đông Nam Á (bao gồm Việt Nam) tăng 73% (từ 106,9 lên 184,5 triệu người).
• Khu vực Tây Thái Bình Dương – trong đó có Việt Nam – tăng từ 215,4 triệu lên 253,1 triệu người, tương đương 18%.

Cập nhật trong điều trị và kiểm soát

Một trong những trọng tâm tại hội nghị lần này là cập nhật các khuyến nghị điều trị T2DM toàn cầu đến năm 2025. Các khuyến nghị này nhấn mạnh tính cá thể hóa trong kiểm soát đường huyết, đặt mục tiêu HbA1c dưới 7% đối với phần lớn bệnh nhân, nhưng linh hoạt điều chỉnh tùy thuộc vào tuổi, thời gian mắc bệnh, nguy cơ hạ đường huyết, bệnh đi kèm và kỳ vọng sống​.

Đáng chú ý, các liệu pháp mới như semaglutide, tirzepatide và các chất chủ vận hormone kép hoặc ba (GIP/GLP-1/glucagon) đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong cả kiểm soát đường huyết, giảm cân và cải thiện các biến cố tim mạch​.

Công nghệ theo dõi đường huyết liên tục (CGM) cũng được nhấn mạnh, đặc biệt trong việc tối ưu hóa điều trị ở bệnh nhân có nguy cơ cao hoặc kiểm soát kém với liệu pháp truyền thống. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý đến sự chênh lệch tiếp cận công nghệ giữa các quốc gia phát triển và đang phát triển​.

Phòng ngừa: Ưu tiên hàng đầu

Ngoài điều trị, phòng ngừa T2DM được đặt lên hàng đầu với chiến lược tầm soát sớm, đặc biệt trong nhóm người có yếu tố nguy cơ cao như tuổi cao, thừa cân/béo phì, tiền sử gia đình, hoặc từng bị đái tháo đường thai kỳ. Các chương trình như tại Anh, Mỹ hay Hồng Kông đang áp dụng xét nghiệm HbA1c hoặc FPG thay vì OGTT truyền thống do tính khả thi cao hơn trong cộng đồng​.

Hội nghị cũng nêu bật giá trị tiên đoán sớm của xét nghiệm dung nạp glucose, cho thấy khả năng phát hiện sớm tình trạng rối loạn glucose ngay cả khi các chỉ số khác còn bình thường​.