Hội thảo khoa học chuyên đề “các xét nghiệm bệnh lý tự miễn, bệnh đái tháo đường”
20/01/2025
ThS.BS Đỗ Gia Nam, Phó Trưởng khoa Nội tiết đã có bài báo cáo với chủ đề về bệnh “Suy tuyến thượng thận”. Suy thượng thận là tình trạng giảm glucocorticoid hoặc mineralcorticoid hoặc cả hai. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên.
Trong đó có suy thượng thận tiên phát: Phá huỷ vỏ thượng thận (Addison). Suy thượng thận tiên phát được nhận thấy thường gặp chủ yếu ở phụ nữ trong độ tuổi 30-50. Tỉ lệ suy thượng thận mạn tiên phát ở châu âu được ghi nhận: 93-144 ca/1 triệu dân từ giai đoạn cuối thế kỷ 20 cho đến nay. Đối với suy thượng thận thứ phát thường gặp hơn: tỉ lệ ước đoán 150-280 ca/1triệu dân, nữ nhiều hơn nam
Trên lâm sàng, suy thượng thận tiên phát có 5 triệu chứng chính: Mệt mỏi, gầy, sụt cân, xạm da, niêm mạc (vùng cọ xát, tiếp xúc ánh nắng), Hạ huyết áp, hạ huyết áp tư thế, rối loạn tiêu hoá (chán ăn, buồn nôn).
Bệnh nhân bị bệnh Addison thường phải dùng thuốc điều trị thay thế suốt đời do đó cần giải thích cho bn biết rõ khi có stress cũng cần phải tăng liều.
Đối với suy thượng thận thứ phát, nguyên nhân được biết đến gồm suy tuyến yên, u tuyến yên, u hạt, sarcoidosis, nhiễm trùng tuyến yên, u sàn sọ hầu, tự miễn, Sheehan; Suy tiết đơn độc ACTH; Bệnh rỗng tuyến yên; Phẫu thuật, chấn thương; Suy vùng hypothalamus: giảm tiết CRH (corticotropic releasing hormone); Do điều trị corticoid.
Điều trị suy thượng thận thứ phát thường không đòi hỏi corticoid khoáng như suy thượng thận nguyên phát. Bên cạnh đó cần duy trì cân bằng nước và muối. Trong trường hợp huyết áp giảm cần dùng Fludrocortisone acetate liều 0,05-0,1 mg/ngày. Cortisol: tương tự như suy thượng thận tiên phát. Fludrocortison thường không cần thiết. Nếu thiếu các hormon khác thì cũng phải bù đắp bằng liều thích hợp như hormon tuyến giáp, hormon sinh dục.
Ngay sau bài báo cáo của ThS.BS Đỗ Gia Nam, các điểm cầu đã gửi câu hỏi liên quan đến bệnh suy thượng thận, các phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả đối với từng trường hợp cụ thể. Cũng tại chương trình, Bệnh viện Gang thép Thái Nguyên cũng gửi hồ sơ bệnh án hội chẩn ca bệnh và xin tư vấn từ các chuyên gia của Bệnh viện Nội tiết Trung ương.
